Jevgeni Viktorovitsj Prigozjin, beter bekend als “Poetins kok”, was een Russische oligarch met een opvallend levensverhaal. Geboren op 1 juni 1961 in Leningrad (nu Sint-Petersburg), wist hij ondanks een turbulente jeugd en crimineel verleden uit te groeien tot een invloedrijke ondernemer. Prigozjin was meer dan alleen een zakenman; hij was de eigenaar van de Wagnergroep, een controversiële paramilitaire organisatie die wereldwijd in opspraak kwam. Zijn leven eindigde abrupt op 23 augustus 2023 bij een vliegtuigcrash. Maar wie was deze man, en hoe bouwde hij zijn fortuin en invloed op?
Jeugd en crimineel verledenJevgeni Prigozjin groeide op in bescheiden omstandigheden. Zijn vader overleed jong, en hij werd opgevoed door zijn moeder en later zijn stiefvader. Hij blonk op jonge leeftijd uit in sport en studeerde af aan een atletiekkostschool. Maar al snel verliet hij dit pad. Prigozjin belandde in de misdaad en kreeg in 1981 een gevangenisstraf van twaalf jaar opgelegd voor diefstal, fraude en het betrekken van jongeren bij criminele activiteiten. Na negen jaar werd hij in 1990 vrijgelaten. De opkomst in het bedrijfslevenNa zijn vrijlating begon Prigozjin zijn zakenimperium op een simpele manier: met een hotdogkraam. Deze kleinschalige onderneming werd verrassend winstgevend en legde de basis voor zijn zakelijke successen. Hij breidde uit en ging vanaf de jaren ’90 supermarkten en restaurants openen in Sint-Petersburg. Een significant moment in zijn carrière kwam in 1997, toen hij het luxueuze drijvende restaurant “New Island” lanceerde. Dit restaurant trok klanten van hoog kaliber, waaronder Vladimir Poetin, die destijds aan het begin stond van zijn politieke macht. De bijnaam “Poetins kok”Prigozjins band met Poetin werd een sleutel tot zijn enorme macht en rijkdom. Zijn cateringbedrijf, Concord Catering, ontving lucratieve staatscontracten, waaronder het voorzien van maaltijden voor het Russische leger ter waarde van miljarden roebels. Door zijn nauwe banden met de Russische president en zijn rol als organisator van diners voor internationale staatshoofden, kreeg hij de bijnaam “Poetins kok”. Deze connectie met het Kremlin opende deuren. Naast cateringconcerns leidde Prigozjin ook andere ondernemingen, waaronder een trollenfabriek genaamd Internet Research Agency. Deze organisatie speelde een beruchte rol in het verspreiden van online desinformatie en werd beschuldigd van inmenging in buitenlandse verkiezingen, waaronder die van de Verenigde Staten in 2016 en 2018. Wagnergroep en internationale controverseEen van de meest controversiële aspecten van Prigozjins leven was zijn eigendom van de Wagnergroep. Dit paramilitaire huurlingenleger werd ingezet tijdens conflicten in Syrië, Libië, de Centraal-Afrikaanse Republiek en de Russische invasie van Oekraïne. De Wagnergroep werd vaak beschuldigd van grove schendingen van mensenrechten, waaronder oorlogsmisdaden. Prigozjin ontkende aanvankelijk betrokkenheid bij de groep, maar gaf dit in 2022 voor het eerst openlijk toe. De Wagnergroep, hoewel officieel een private organisatie, stond bekend om haar nauwe banden met de Russische staat, waarvoor ze militaire operaties uitvoerde. Dit versterkte Prigozjins invloed in internationale conflicten en machtspolitiek, maar maakte hem ook een doelwit van sancties door de Europese Unie, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De uiteindelijke breuk met PoetinOndanks de jarenlange samenwerking verslechterde de relatie tussen Prigozjin en Poetin in 2023. Prigozjin leverde zware kritiek op de Russische militaire leiding tijdens de invasie van Oekraïne. Dit mondde uit in een opstand georganiseerd door de Wagnergroep in juni 2023. Hoewel de opstand zonder bloedvergieten eindigde, was duidelijk dat Prigozjins positie binnen Rusland ernstig was verzwakt. Vermogen en levensstijlPrigozjin had door zijn ondernemingen en staatscontracten een aanzienlijk vermogen opgebouwd. Hij bezat luxe eigendommen, waaronder een villa in Sint-Petersburg, een privéjet en een jacht van 35 meter lang. Zijn rijkdom werd door sommigen geschat op meer dan een miljard roebel, maar werd ook vaak in verband gebracht met dubieuze en mogelijk corrupte praktijken. Zijn doodPrigozjins leven kwam tot een einde in een vliegtuigcrash vlak bij Koezjenkino op 23 augustus 2023. Bij het ongeluk kwamen ook andere medestanders, waaronder de oprichter van de Wagnergroep, Dmitri Oetkin, om het leven. Hoewel het Kremlin officiële verklaringen heeft afgelegd, blijven de details rondom de crash controversieel en aanleiding voor speculaties over politieke motieven. Jevgeni Prigozjin blijft een fascinerend en tegelijkertijd controversieel figuur in de moderne geschiedenis. Zijn opkomst als ondernemer, zijn nauwe band met Vladimir Poetin, en zijn betrokkenheid bij de Wagnergroep maakten hem tot een man met enorme invloed—en vijanden. Zijn dood markeerde het definitieve einde van een tijdperk waarin hij een cruciale, zij het ook schaduwrijke, rol speelde in Russische en internationale politiek. |
Vermogen van Jevgeni Prigozjin
